Starte zęby

Fizjologiczne ścieranie zębów to naturalny proces postępujący z wiekiem, wynikający ze zużycia zębów przy prawidłowej funkcji żucia i wynosi on około 65 nm na rok co nie wywołuje problemów u pacjenta.
Czasem jednak dochodzi do nadmiernego ścierania zębów, prowadzącego do nieadekwatnej do wieku utraty tkanek, co nie tylko zaburza estetykę uśmiechu, ale przede wszystkim wpływa na pogorszenie komfortu gryzienia i prowadzi do dalszego pogłębiania się starcia. Starcie może dotyczyć pojedynczych zębów, ich grup lub całości uzębienia.

Ścieranie zębów – przyczyny

Przyczyny ścierania się zębów:

• nieprawidłowa relacja szczęki do żuchwy,
• przesunięcie zębów z powodu nieuzupełnionych braków zębowych,
• źle dobrana wysokość odbudowy protetycznej (np. korony) lub wypełnienia w zębie,
• nieprawidłowe funkcjonowanie mięśni odpowiedzialnych za żucie oraz dysfunkcja stawów skroniowo–żuchwowych,
• stres, który wywołuje zaciskanie i zgrzytanie zębami,
• bruksizm, czyli niekontrolowane tarcie zębami, wynikające z dysfunkcji narządu żucia,
• złe nawyki żywieniowe (częste picie napojów gazowanych oraz spożywanie kwaśnych pokarmów),
• nieodpowiednia higiena jamy ustnej (stosowanie twardych szczoteczek oraz past ścierających szkliwo, np. z drobinkami wybielającymi)
• uprawianie sportów siłowych (np. podczas podnoszenia dużych ciężarów następuje mocne zaciskanie zębów).

Początkowo proces ścierania przebiega dyskretnie i bezboleśnie, dochodzi do starcia guzków, brzegów siecznych, zęby stopniowo stają się cieńsze, ostro ścięte, przebarwione na brzegach siecznych, aż w końcu zaczynają się kruszyć lub łamać. Dochodzi do pękania wypełnień, wypadania wypełnień, pękania ceramiki w koronach i mostach. Odsłonięta zębina staje się wrażliwa na ciepło, zimno, kwaśne i słodkie pokarmy i napoje. W skrajnych przypadkach może dojść do starcia zębów do poziomu dziąseł. Duże siły generowane podczas zaciskania czy zgrzytania mogą spowodować nawet pęknięcie korzenia zęba.

Objawami związanymi z nieprawidłowym funkcjonowaniem mięśni żucia jest: 

• wzrost napięcia mięśnia żwacza i skroniowego z bolesnością okolicy ich przyczepów
• zaciskanie zębów, zgrzytanie
• przerost mięśnia żwacza i skroniowego (tzw. twarz kwadratowa) spowodowany nadmiernym zaciskaniem zębów
• dolegliwości ze strony stawów skroniowo-żuchwowych.
• bóle głowy, bóle karku i pleców
• bóle ucha, zaburzenia słuchu
• zaburzenia w produkcji śliny przez gruczoły ślinowe
• wzrost napięcia obręczy barkowej, szczególnie mięśnia mostkowo-obojczykowo-sutkowego
• bóle obręczy barkowej i ręki oraz parestezje

Odpowiednie leczenie jest uzależnione od przyczyny problemu i stopnia destrukcji tkanek. Dlatego bardzo ważna jest dokładna diagnostyka. Lekarz zaczyna analizę od szczegółowego wywiadu dotyczącego stanu zdrowia, stosowanych leków, nawyków żywieniowych i higienicznych.  Znaczenie ma także rodzaj wykonywanej pracy i poziom stresu z nią związany, występowanie ewentualnych zaburzeń snu. Kolejnym krokiem jest dokładne badanie zębów, otaczających je tkanek miękkich, mięśni twarzy i stawu skroniowo-żuchwowego, rozszerzone o analizę czynnościową.

Przy wcześnie zauważonych zmianach wystarczająca może okazać się zmiana nawyków higienicznych, żywieniowych, nauka relaksacji mięśni, samokontrola, zastosowanie szyn ochronnych, korekta tzw. przedwczesnych kontaktów. Przy występowaniu dysfunkcji mięśniowo- stawowych związanych ze starciem zębów duże znaczenie ma współpraca z fizjoterapeutą, nauka technik relaksacyjnych. Czasami konieczne jest zastosowanie środków farmakologicznych zmniejszających ból i napięcie mięśni.