Recesja dziąsłowa
Recesja dziąsłowa to odsłonięcie powierzchni korzenia zęba. Występuje w wyniku wędrowania brzegu dziąsła, co powoduje wydłużenie zęba i zaburzenie estetyki uśmiechu. Może być przyczyną występowania zwiększonej wrażliwości na temperaturę i dolegliwości podczas spożywania pokarmów. Recesje dziąsłowe często współwystępują z ubytkami pochodzenia niepróchnicowego, jak abrazje i erozje. Obecność recesji dziąseł może także utrudniać prawidłową higienę jamy ustnej oraz leczenie zachowawcze lub protetyczne.
Głównymi przyczynami występowania recesji dziąsłowych są:
- Nieprawidłowa technika szczotkowania zębów (wykonywanie poziomych ruchów szorujących) z użyciem zbyt twardej szczoteczki lub z nadmiernym jej naciskiem,
- Niewystarczająca higiena jamy ustnej i obecność zapalenia dziąseł spowodowanego obecnością płytki bakteryjnej
- Czynniki anatomiczne: nieprawidłowe ustawienie zębów, zbyt cienkie dziąsło, zbyt płytki przedsionek jamy ustnej, nieprawidłowy przyczep wędzidełka warg lub policzków
- Nawisające wypełnienia w zębach,
- Leczenie ortodontyczne powodujące dowargowe przesunięcie zębów
W leczeniu recesji dziąsłowych kluczową rolę odgrywa wyeliminowanie czynników je powodujących:
- Reedukacja pacjenta dotycząca prawidłowego programu higieny jamy ustnej
- Profesjonalna higienizacja w gabinecie stomatologicznym (usunięcie złogów nazębnych, polerowanie zębów)
- Usunięcie i wygładzenie nieprawidłowych wypełnień (plomb) w zębach
- Plastyka nieprawidłowych przyczepów wędzidełek warg i policzków
- Pogłębienie przedsionka jamy ustnej umożliwiająca wyeliminowanie objawu pociągania, czyli tzw.pull-syndrom. W niektórych przypadkach, w szczególności u osób młodych, zabieg ten pozwala na samoistne wycofanie się recesji dziąseł ze względu na zjawisko tzw. „pełzającego przyczepu”, czyli wędrowania brzegu dziąsła w kierunku prawidłowego położenia, czyli „szyjki” zęba
- Leczenie ortodontyczne mające na celu wyeliminowanie nieprawidłowego, np. zbyt dowargowego wychylenia zębów lub stłoczeń zębów.
Eliminacja recesji dziąsłowej
W większości przypadków, aby skutecznie wyeliminować istniejącą recesję dziąsłową należy wykonać zabieg chirurgiczny zaliczany do tzw. chirurgii śluzówkowo-dziąsłowej (periochirurgii). Należy on do procedur mikrochirurgicznych, wykorzystujących techniki mikro-inwazyjne. Wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym, czyli takim jakie stosuje się w trakcie leczenia ubytku w zębie. Każdy przypadek pacjenta rozpatrywany jest bardzo indywidualnie i po rozważeniu wszystkich czynników wybierana jest odpowiednia technika zabiegu pokrywania recesji dziąsłowych.
W wielu przypadkach wystarczająca jest odpowiednia do koronowa lub boczna repozycja płata dziąsła sąsiadującego z recesją dziąsłową i przesunięcie go tak, aby – po ustabilizowaniu szwami w prawidłowym położeniu i okresie gojenia – pokryć odsłonięty fragment korzenia zęba.
Często jednak np. w przypadku bardzo cienkiego dziąsła lub znacznego ubytku korzenia zęba, należy dodatkowo wykorzystać przeszczep tkanki łącznej, którą pobiera się od pacjenta z podniebienia w trakcie tego samego zabiegu. Wymaga to znieczulenia okolicy pobrania. Pozostaje nieznaczna linijna rana na podniebieniu, którą zaopatruje się szwami usuwanymi po 7 dniach od zabiegu. Dodatkową zaletą wykorzystania autoprzeszczepu (tkanki łącznej) jest, nie tylko pokrycie recesji dziąsłowej, ale także pogrubienie dziąsła w jej okolicy i zabezpieczenie w ten sposób przed jej ewentualnym nawrotem.